एशियाली महादेशको सबैभन्दा ठूलो खेल महोत्सवको शनिबार साँझ इण्डोनेसियाको जाकार्तास्थित गेलोरा बुङ कार्नो रङ्गशालामा त्यहाँका राष्ट्रपति जोको विडोडोले उद्घाटन गरेका छन् । इनर्जी अफ एसिया अर्थात् एसियाको शक्ति भन्ने सन्देश बोकेर १८ औं एसियाली खेलकुद शनिबार इन्डोनेसियाको राजधानी सहर जकार्तामा सुरु भएको छ ।
इन्डोनेसिया पहिलोपल्ट आयोजक बन्दा नेपालले भाग लिएको थिएन । यसपल्ट एसियाडकै इतिहासमा सबैभन्दा धेरै खेल र खेलाडी लिएर नेपाल एसियाडका लागि जकार्ता आइपुगेको छ । नेपालले २९ खेलमा १ सय ८७ खेलाडीलाई उतार्दै छ । त्यसमा ५६ महिला खेलाडी छन् । विगतका संस्करणमा भन्दा यसपालि धेरै खेलका खेलाडीले वैदेशिक प्रशिक्षण पाएका छन् । त्यसले गर्दा पनि पछिल्ला संस्करणको तुलनामा राम्रो नतिजा ल्याउने दाबी गर्छन् नेपाली टोलीका सेभ द मिसन केशवकुमार विष्ट । उनले भने, ‘विगतमा भन्दा यसपल्ट राम्रो नतिजा ल्याउँछौं ।’
तर स्वर्णपदक जित्न भने कठिन हुने उनको निष्कर्ष थियो । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्का सदस्यसचिव समेत रहेका विष्टले तेक्वान्दो, कराँते, जुडो, उसु, बक्सिङसहित नयाँ खेलका रूपमा एसियाडमा प्रवेश पाएको पाराग्लाइडिङ र स्केटिङबाट पदक जित्ने सम्भावना रहेको बताए । उनले आफूलाई खेलाडीहरूले वैदेशिक भ्रमणमा गरेको प्रशिक्षण र नतिजाका साथै प्रशिक्षकले दिएको रिपोर्टका आधारमा पदक जित्ने दाबी गरिएको बताए ।
तेक्वान्दो टोली झन्डै साढे दुई महिना दक्षिण कोरियामा प्रशिक्षण गरेर सीधै जकार्ता आएको हो भने कराँतेले जापान, उसुले चीन, बक्सिङले थाइल्यान्ड र स्केटिङले हङकङमा प्रशिक्षण गरेका थिए । पाराग्लाइडिङले पनि पछिल्लो महिना चीनमा प्रि–विश्वकपमा प्राप्त गरेको पदक र नतिजाका आधारमा एसियाडमा पदकको आस गरेको हो ।
सेभ द मिसन विष्टले एसियाडको प्रदर्शन नेपालका लागि १३ औं साग खेलकुदलाई महत्त्वपूर्ण हुने भएकाले यसपालि त्यहीअनुसार खेलाडी सहभागिता गरिएको बताए । उनले वैदेशिक प्रशिक्षणसहित एसियाडकै लागि भनेर सरकारसँग ८ करोड माग गरिएको तर हाल ५ करोडमात्र निकासा भएको जानकारी गराए । उनका अनुसार ६ करोडभन्दा बढी खर्च भइसकेको र अन्य शीर्षकबाट खर्च गरिएको छ ।
दक्षिण कोरियाको चुनबुक युनिभर्सिटीमा प्रशिक्षण गरेर फर्केका तेक्वान्दो टोलीका प्रशिक्षकमध्ये एक र एसियाडका दोहोरो कांस्य विजेता दीपक विष्ट पछिल्लो समय खस्केको तेक्वान्दोका साख जोगाउन सबै खेलाडीले कडा मिहिनेत गरेको बताए । उनले भने, ‘हामीले दुई महिना कोरियामा कडा परिश्रम गरेका छौं । दुईवटा प्रतिस्पर्धात्मक प्रतियोगितामा पनि भाग लियौं । त्यसमा गरेको प्रदर्शनले गर्दा एसियाडमा राम्रो नतिजा आस गरेका छौं ।’
पछिल्लो दुई एसियाडमा तेक्वान्दो पदकविहीन भएको थियो । त्यस्तै कराँतेलाई पनि इन्चोन एसियाडको साख जोगाउनु छ । कराँतेले पनि छोटो समय भए पनि जापानमा प्रशिक्षण गरेर आएको छ । पछिल्लो एसियाडमा विमला तामाङले कातामा जितेको कांस्य नै इन्चोनबाट भित्र्याएको नेपालको एकमात्र पदक थियो ।
यसपालि कराँतेले बन्द प्रशिक्षण पोखरामा गरेको थियो । त्यसपछि १५ दिनका लागि जापानमा विशेष प्रशिक्षणको मौका पाएको थियो ।
साख जोगाउन सक्छ त कराँतेले ? प्रशिक्षक दीपक श्रेष्ठ भन्छन्, ‘हामीलाई साख जोगाउने चुनौती छ । त्यही भएर पनि हामीले प्राप्त अवसरमा कठिन प्रशिक्षण गरिरहेका छौं । पदक जितेर साख जोगाउनलाई भने अन्तर्राष्ट्रिय एक्सपोजर पुगेको छैन भन्ने ठानेका छौं । हामीले तयारीमात्र गर्यौं तर एक्सपोजर दिन नपाउँदा आफ्नो स्तरबारे थाहा नै पाउँदैनौं । अनि अरूले कस्तो गरिरहेको छ भन्ने पनि थाहा हुँदैन । दुवैको जाँच्नका लागि त अन्तर्राष्ट्रिय एक्सपोजर नै चाहिन्छ ।’
नेपालको एसियाड पदक इतिहास (१ रजत, २२ कांस्य)
१९८६, सोल, दक्षिण कोरिया
बक्सिङबाट ४ कांस्य – स्व. दलबहादुर रानामगर, तुलबहादुर थापा, सुशील पोखरेल, मनोजबहादुर श्रेष्ठ
तेक्वान्दोबाट ४ कांस्य – राजकुमार राई, विधान लामा, रामबहादुर घर्ती क्षेत्री, राजकुमार बुढाथोकी
१९९०, बेइजिङ, चीन
बक्सिङबाट १ कांस्य – चित्रबहादुर गुरुङ
१९९४, हिरोसिमा, जापान
तेक्वान्दोबाट १ कांस्य – मानबहादुर शाही
कराँतेबाट १ कांस्य – सीता राई
१९९८, बैंकक, थाइल्यान्ड
तेक्वान्दोबाट १ रजत – सविता राजभण्डारी
तेक्वान्दोबाट २ कांस्य – सपना मल्ल र किशोर श्रेष्ठ
कराँतेबाट १ कांस्य – समरबहादुर गोले
२००२, बुसान, दक्षिण कोरिया
तेक्वान्दोबाट ३ कांस्य – दीपक विष्ट, रेनुका मगर र रितुजिमी राई
२००६, दोहा, कतार
तेक्वान्दोबाट ३ कांस्य – दीपक विष्ट, मनिता शाही र आयशा शाक्य
२०१०, ग्वान्झाउ, चीन
बक्सिङबाट १ कांस्य – दीपक महर्जन
२०१४, इन्चोन, दक्षिण कोरिया
कराँतेबाट १ कांस्य – विमला तामाङ
एसियाड खेल्ने नेपाली खेलाडी
एशियाडमा नेपालबाट विभिन्न २९ खेलमा खेलाडी, प्रशिक्षक, व्यवस्थापक, अफिसियललगायत गरी जम्मा २८५ जना सहभागी छन् । जसमा १८५ खेलाडी (पुरुष १२९ र महिला ५६), प्रशिक्षक ४८, व्यवस्थापक २४, अफिसियल २७ र दोभाषे १ रहेका छन् ।
भारोत्तोलन–४
विकास थापा ७७ केजी
कमलबहादुर अधिकारी ६९ केजी
सन्जु चौधरी५३ केजी
तारादेवी पुन७५ केजी
बक्सिङ–८
तेजबहादुर देउजा ४९ केजी
प्रेम चौधरी५२ केजी
भूपेन्द्र थापा६४ केजी
दीपक श्रेष्ठ७५ केजी
विष्णुप्रसाद घले६९ केजी
विमला श्रेष्ठ५१ केजी
संगीता सुनुवार ५७ केजी
पुनम रावल६० केजी
आर्चरी–५
मीनप्रसाद गौचन
तिलक पुन मगर
रोशन नगरकोटी
असिम शेरचन
ज्ञानु अवाले
सुटिङ–३
कल्पना परियार (व्यक्तिगत १० मि एयर राइफल)
सुस्मिता नेपाल (मिक्स टिम, १० मि एयर राइफल)
सुसे चौधरी(मिक्स टिम, १० मि एयर राइफल)
एथलेटिक्स–६
यामसाजन सुनार१०० मिटर, २०० मिटर
गोपीचन्द्र पार्कीम्याराथन
कृष्ण बस्नेत म्याराथन
सोमबहादुर कुमाल८०० मिटर
सरस्वती भट्टाराई८०० मिटर, १५०० मिटर
विश्वरुपा बुढा५००० मिटर, १०००० मिटर
टेबलटेनिस–६
स्यान्टु श्रेष्ठ
दीप साउन
अमरलाल मल्ल
नविता श्रेष्ठ
रविना महर्जन
स्वेच्छा नेम्वाङ
कराँते–८
सोनाम लामा
विजय लामा
दिवस श्रेष्ठ
पर्शुराम बाँस्तोला
चन्चला दनुवार
अनु अधिकारी
सुनीता महर्जन
रीता कार्की
ब्याडमिन्टन– ८
रत्नजित तामाङ
दीपेश धामी
नवीन श्रेष्ठ
विकास श्रेष्ठ
नङसल तामाङ
अमिता गिरी
जेसिका गुरुङ
रसिला महर्जन
पाराग्लाइडिङ–८
विमल अधिकारी
विशाल थापा
सुशील गुरुङ
विजय गौतम
युकेश गुरुङ
पार्वती भुजेल
सविता तामाङ
त्रिशा श्रेष्ठ बम्जन
कबड्डी– १२ (टिम)
लालमोहोर यादव
नागेश्वोर थारु
महेश बोहोरा
विजय चन्द
रन्जित गजमेर
दुर्गा कुमाल
भूपेन्द्र चन्द
अशोक थापा
सागर चौधरी
अमित कुँवर
महेश मण्डल
मनोज नापित
साइक्लिङ–३
लक्ष्मी मगर(क्रसकन्ट्री)
राजेश मगर(डाउनहिल)
बुद्धिबहादुर मगर (क्रसकन्ट्री)
सेपाकताक्रो–५
रुपेश सुनार
रविन भट्टराई
गोविन्द मगर
दिपेशजंग थापा
संजित धिमाल
क्लाइम्बिङ स्पोर्ट–२
प्रनिल मान श्रेष्ठ ६७ केजी
पेम्बा श्रेष्ठ ५४ केजी
पेन्केक सिलात–१
विवेककुमार बिक६७ केजी
स्केटबोर्ड–१
निरिश थापा
भलिबल–१२ (टिम)
इमबहादुर मगर
हरिबहादुर अधिकारी
ईश्वर थापा
दिनेशराज गिरी
राजु शेरचन
धनबहादुर भट्ट क्षेत्री
नरेन्द्र गिरी
मानबहादुर श्रेष्ठ
कुलबहादुर थापा
दीपकराज जोशी
भैरवबहादुर बम
विशालबहादुर बिक
ट्रायथलन–४
वसन्त थारु(मिक्स टिम रिले)
दीपेश चौधरी (मिक्स टिम रिले)
सोनी गुरुङ(मिक्स टिम रिले)
रोजा केसी(मिक्स टिम रिले)
कुस्ती–३
भागवत शाह५७ केजी
सरोज यादव६५ केजी
सुरेश चुनारा७४ केजी
फेन्सिङ–८
राजनराज खड्का (फोएल टिम)
महेशप्रसाद भट्ट (फोएल टिम)
शेरसिंह ऐर (फोएल टिम)
सन्जिव लामा (फोएल टिम)
कमल श्रेष्ठ(साब्रे)
रबिना थापा(साब्रे टिम)
अस्मिता बस्नेत (साब्रे टिम)
मीनादेवी पौडेल (साब्रे टिम)
उसु– १०
विजय सिंजाली छानछ्वान
युवराज थापा नानछ्वान अलराउन्ड
पदम ठकुल्ला५६ केजी
मंगलप्रसाद थारु ६० केजी
वीरमान लामा६५ केजी
चित्रसिंह ठकुरी६८ केजी
सुस्मिता तामाङ छानछ्वान
निमा घर्तीमगरनानछ्वान अलराउन्ड
जुनी राई५२ केजी
लुमन्ती श्रेष्ठ६० केजी
जुडो–८
इन्द्रबहादुर श्रेष्ठ६७ केजी
सन्जित डंगोल७१ केजी
श्रीराम माकाजु८८ केजी
रविन श्रेष्ठ९८ केजी
देविका खडा५१ केजी
मनिता श्रेष्ठ प्रधान५६ केजी
फुपुल्हामु खत्री६२ केजी
पुनम श्रेष्ठ७७ केजी
कुराँस–२
उपेन्द्र थापा ६५ केजी
भगवती माझी ५१ केजी
गल्फ– ४
टंकबहादुर कार्की
शुक्रबहादुर राई
अजित बिक
पृथ्वी मल्ल
बास्केटबल– ८ टिम
अजय कुशवाह
निश्चल महर्जन
मवीन्द्र भण्डारी
मनिष केसी
अनुषा मल्ल
एलिना गुरुङ
भावना लामा
श्रेया खड्का
लनटेनिस–४
अभिषेक बाँस्तोला
संरक्षकभूषण बज्राचार्य
मायंका राणा
माहिका राणा
प्रणव खनाल
एनी माथेमा
फुटबल– २० टिम
किरणकुमार लिम्बु
एलेन न्यौपाने
सोजित गुरुङ
अनन्त तामाङ
आदित्य चौधरी
कमल श्रेष्ठ
सुमन अर्याल
दिनेश राजवंशी
रोहित चन्द
हेमन गुरुङ
हेमन्त थापामगर
गौरव बुढाथोकी
छिरिङ गुरुङ
अन्जन विष्ट
सुनील बल
विशाल राई
सुमन लामा
अभिषेक रिजाल
तेज तामाङ
विमल घर्तीमगर
तेक्वान्दो– १४
सागर गुभाजु५७ केजी
वीरबहादुर महरा६२ केजी
ज्ञानेन्द्र हमाल६७ केजी
भूपेन श्रेष्ठ७८ केजी
अनोज पुजारी८० केजी
अस्मिता खडा४९ केजी
निमा गुरुङ५३ केजी
ज्ञानी चुनारा५७ केजी
संगीता बस्याल५५ केजी
निशा रावल७५ केजी
कमल श्रेष्ठपुम्से, टिम (७२ केजी)
पार्वती गुरुङपुम्से, टिम (४५ केजी)
सिना मादेनपुम्से टिम (६६ केजी)
नीता गुरुङपुम्से टिम (६५ केजी)
पौडी–४
शिरीष गुरुङ५० र १०० मि फ्रिस्टाइल
सुगम श्रेष्ठ५० र १०० मि ब्रेस्टस्ट्रोक
गौरिका सिंह५०, १०० र २०० मि फ्रिस्टाइल
टिसा शाक्य५० र १०० मि फ्रिस्टाइल, ५० मि ब्रेस्टस्ट्रोक
स्क्वास–४
अमृत थापामगर
अरहान्तकेशर सिंह
ज्ञानु चौधरी
राजेन्द्र शाक्य